Cele i zadania Wewnętrznego Systemu Zapewniania Jakości Kształcenia

Cele i zadania systemu jakości:

Zasadniczym celem Wewnętrznego Systemu Jakości jest zapewnianie i systematyczne podnoszenie jakości kształcenia akademickiego, rozumianego w łączności z procesem badań naukowych oraz rozwijanie kultury jakości pośród i poprzez wszystkich członków społeczności akademickiej.

Jakość kształcenia rozumiana (i oceniana) jest w kategoriach poziomu efektów kształcenia oraz w kategoriach standardów jakości, uznanych za sprzyjające osiąganiu oczekiwanych rezultatów (tj. wysokich efektów kształcenia).

Wewnętrzny System Jakości (dalej: WSJ) stanowi strukturę realizacji polityki jakości, czyli opracowywania strategii i procedur jakości oraz ocenę przebiegu ich realizacji.

W prezentowanym tu rozumieniu – systemu działań, wskazuje na potrzebę zarówno ewaluacji osiąganych efektów kształcenia jak też ewaluacji standardów procesu kształcenia i monitorowania ich realizacji w obszarach i działaniach uznanych za kluczowe dla jakości kształcenia.

System działań ewaluacyjnych powinien podejmować te zadania w obydwu wymiarach: ewaluacji efektów i standardów jakości (patrz: wykres: Schemat Wewnętrznego Systemu Jakości Kształcenia w aspekcie podejmowanych działań).

 

Zadania systemu działań ewaluacyjnych: Badanie efektów kształcenia:

Ewaluacja osiąganych efektów kształcenia, dokonywana w ramach działania WSJ, obejmuje efekty uzyskane przez studentów i poddane ocenie w sytuacjach procesu kształcenia na uczelni oraz efekty weryfikowane w sytuacjach pozauczelnianych, związanych z realizacją zadań zawodowych podczas praktyk i sytuacją absolwentów na rynku pracy.

Do zadań w obszarze efektów należy zebranie danych i ich analiza oraz – na podstawie tychże - wyprowadzenie wniosków i planów działań, optymalizujących jakość efektów kształcenia.

Uszczegółowiając:

Zebranie danych na temat:

-terminowości kończenia studiów i kolejnych etapów kształcenia

-uzyskiwanych średnich ocen z całości studiów i egzaminów dyplomowych

-jakości prac dyplomowych oraz zgodności ich tematyki z realizowanym kierunkiem i specjalnością

-przygotowania merytorycznego i metodycznego do praktyk i realizacji zadań zawodowych

-zgodności uzyskanego wykształcenia z zapotrzebowaniem na rynku pracy i możliwościami zatrudnienia w zawodzie.

Analiza i ocena zebranego materiału oraz wypracowanie wskazań i wniosków doskonalących

Opublikowanie wyników oraz wskazań i wniosków oraz poddanie ich pod dyskusję społeczności akademickiej.

 

Zadania systemu działań ewaluacyjnych: Badanie stopnia realizacji standardów jakości kształcenia:

Doskonalenie jakości kształcenia poprzez dbałość o ustanowienie, utrzymywanie i podnoszenie standardów jakości kształcenia oraz monitorowanie ich realizacji to tworzenie warunków sprzyjających oczekiwanym efektom.

W ramach działania WSDJK - spośród wielu standardów jakie funkcjonują w obszarze działalności APS i pozostają w związku z jakością procesu kształcenia (patrz: Raport System Zarządzania Jakością Kształcenia aktualne dane źródłowe, wyniki badań pilotażowych, propozycje rozwiązań APS, Warszawa 2009) - jako kluczowe wyodrębniono:

a) standard jakości organizacji i warunków procesu kształcenia;

b) standard przygotowania (doboru kadry) i zaangażowania w proces kształcenia nauczycieli akademickich (w ocenie studentów);

c) standard przygotowania (procedury rekrutacji) i zaangażowania w proces kształcenia studentów (w ocenie nauczycieli akademickich);

d) standard jakości warunków rozwoju członków społeczności akademickiej, zaangażowanych w proces kształcenia i relacji społecznych zachodzących pomiędzy nimi;

e) standardy jakości organizacji i realizacji procesu kształcenia w obszarach:

                  e1) planów i programów studiów

                  e2) form i metod kształcenia

                  e3) oceniania efektów kształcenia;

f)standard jakości wdrażanych procedur i działań WSZJK.

 

Do zadań w obszarze standardów jakości procesu kształcenia i monitorowania ich realizacji należy zebranie danych i ich analiza oraz – na podstawie tychże - wyprowadzenie wniosków i planów działań, optymalizujących jakość warunków kształcenia.

Uszczegółowiając:

Zebranie danych

Ad a) na temat standardów jakości organizacji i warunków procesu kształcenia i ich realizacji w tym:

-warunków lokalowych, sal i ich przystosowania do prowadzonych zajęć

-liczebności grup wykładowych, ćwiczeniowych, seminaryjnych

-dogodności planu zajęć

-wyposażenia wspomagającego proces kształcenia

-dostępu do biblioteki i czytelni oraz zasobów bibliotecznych

-dostępu do infrastruktury informacyjnej 

-dostępności i zasad administrowania procesem dydaktycznym i obsługą elektroniczną studentów USOS

 

Ad b)  na temat: przygotowania (doboru kadry) i zaangażowania w proces kształcenia nauczycieli akademickich (w ocenie studentów) w tym:

-doświadczeń naukowych i zawodowych oraz przygotowania do pracy naukowo-dydaktycznej nauczycieli akademickich

-przygotowania i zaangażowania w proces kształcenia nauczycieli akademickich: w aspekcie rozwoju naukowego i ocen dydaktycznych (okresowe oceny nauczycieli akademickich, opinie studentów); w aspekcie doświadczeń i umiejętności dydaktycznych (hospitacje zajęć).

 

Ad c) na temat: przygotowania (procedury rekrutacji) i zaangażowania w proces kształcenia studentów (w ocenie nauczycieli akademickich) w tym:

-oceny rozmiarów rekrutacji

-potencjału studentów  w wymiarach przygotowania merytorycznego do studiowania, kultury osobistej i zaangażowania w proces kształcenia studentów  oraz w proces zdobywania doświadczeń związanych z pracą zawodową  (opinie nauczycieli akademickich, samoocena studentów)

 

Ad d1) na temat: standardów jakości poziomu i warunków rozwoju potencjału naukowego kadry i studentów oraz doskonalenia zawodowego pracowników administracji zaangażowanych w proces kształcenia w tym:

-oczekiwanych przez członków społeczności akademickiej warunków, rozwoju naukowego kadry dydaktycznej, rozwoju naukowego - poza procesem kształcenia - studentów, rozwoju zawodowego pracowników administracji

-realnie istniejących warunków rozwoju naukowego kadry dydaktycznej, rozwoju naukowego - poza procesem kształcenia - studentów, rozwoju zawodowego pracowników administracji

 

Ad d2) na temat: standardów jakości relacji społecznych w tym:

-oczekiwanych przez członków społeczności akademickiej relacji interpersonalnych na poziomie nauczyciele akademiccy – studenci; nauczyciele akademiccy – pracownicy administracji; studenci – pracownicy administracji;

-realnie istniejących relacji interpersonalnych na poziomie nauczyciele akademiccy – studenci; nauczyciele akademiccy – pracownicy administracji; studenci – pracownicy administracji.

 

Ad e) na temat standardów jakości przygotowywania i realizacji procesu kształcenia w tym:

 

e1) planów i programów studiów:

* procedur w wymiarze koncepcyjnym (zasad) budowania, zatwierdzania, modyfikowania planów i programów studiów, z oceną uwzględniająca kryteria:

-zgodności planów i programów studiów z obowiązującymi standardami i PRK oraz systemem ECTS

-stopnia nakierowania programów na efekty opisane w sylwetce absolwenta kierunku i specjalności

-odpowiedniości programów do oczekiwań pracodawców;

-uwzględniania indywidualnych zainteresowań studentów i zakresu oferty zajęć fakultatywnych i do wyboru

-elastyczności programów, umożliwiającej realizowanie indywidualnych ścieżek edukacyjnych

-sprzyjania mobilności studentów

* procedur w wymiarze praktycznym - realizacji planów i programów kształcenia, z oceną:

-wartości realizowanych zajęć dokonywaną przez studentów w kontekście ich efektywności dla rozwoju zawodowego i osobistego

-zapewnienia ilości godzin praktycznego przygotowania zawodowego w ramach zajęć warsztatowych, hospitacyjnych, terenowych

-organizacji i przebiegu seminariów dyplomowych

 

e2) standardów jakości form i metod kształcenia w tym:

-dostosowania form i metod kształcenia do zakładanych efektów kształcenia

-stosowania atrakcyjnych i aktywizujących metod i technik edukacyjnych

 

e3) standardów jakości zapewniania rzetelnej oceny pracy studentów w tym:

-zasad oceniania studentów

-procedur wglądu do prac egzaminacyjnych i rozstrzygania kwestii spornych (i ich realizacji)

-procedur egzaminów dyplomowych (i ich realizacji)

 

Ad f) na temat działania WSDJK

-w ocenie środowiska akademickiego

- w świetle autoewaluacji

 

Analiza i ocena zebranego materiału oraz wypracowanie wskazań i wniosków doskonalących oraz rekomendacji władzom uczelni

Publikowanie/udostępnianie wyników oraz wskazań i wniosków społeczności APS

Poddanie pod dyskusję zaprezentowanego materiału – ewaluacja procedur